SOSYAL İLİŞKİLERİN KALİTESİ İNSANLARIN RUH SAĞLIĞINI NASIL ETKİLER?

Arkadaşlarınız ve diğer sosyal bağlantılarınızın olması hem fiziksel hem ruhsal sağlığınız için faydalıdır. Bu bağlantılar ne kadar sağlıklı ve sağlam temeller üzerine kuruluysa ruhsal iyilik haliniz de o kadar olumlu etkilenir. Tam aksine yalnız ve izole bir yaşam sürmek, insan sağlığını pek çok yönden olumsuz şekilde etkiler.

Hayatlarımızı bir bina gibi düşündüğümüzde bu binayı ayakta tutan kolonlardan biri de çevremizdekilerle kurduğumuz ilişkiler ve sosyal bağlantılarımızdır. Bu kolon ne kadar güçlü ve sağlam olursa özellikle ruhsal sağlımız da o kadar olumlu yönde etkilenecektir. Hayatımızda iyi ve kötü pek çok olay peş peşe meydana gelir ve bu süreçlerde güçlü ilişkiler her zaman en büyük destekçilerimizden biri olur. Yapılan pek çok araştırma, güçlü sosyal ilişkilerin ruh sağlığına ne kadar iyi geldiğini kanıtlar niteliktedir.

Güçlü sosyal ilişkiler,

Kaygı ve endişe seviyelerini düşürür.
Daha yüksek bir benlik saygısı sağlar.
Daha güçlü bir empati yeteneği kazandırır.
Bağışıklık sistemimizi güçlendirir.
Hastalıkları daha kolay atlatmamıza destek olur.
Yaşam süremizi uzatmamıza yardımcı olur.

Güçlü sosyal ilişkilere sahip olmamak, yalnız ve toplumdan izole bir yaşam sürdürmek ise fiziksel ve ruhsal açıdan birçok zararlı etkiye sebep olmaktadır. Yalnızlık, uyku düzeninin bozulmasına, yüksek tansiyona, kortizol(stres hormonu) artışına neden olabilir. Bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkileyerek genel refah düzeyinizi düşürebilir. Tüm bunların ötesinde yalnız bir yaşam, antisosyal davranışlar, depresyon ve intihar için güçlü bir risk faktörüdür. Böyle bir yaşam özellikle yaşlı bireyler için oldukça yıpratıcıdır. Hareket kabiliyeti azalan ve daha yavaş bir tempoda yaşamını sürdüren yaşlı bireylerin diğer insanlarla bir araya gelmeleri daha zordur. Ancak bu engellere rağmen diğer insanlarıyla bağlantılarını koparmayan ve güçlü ilişkiler geliştirip bu ilişkileri sürdürebilen yaşlı bireyler:

Daha iyi bir yaşam kalitesine sahip olurlar.
Hayatlarından daha memnundurlar.
Demans ve zihinsel gerileme gibi sağlık sorunlarıyla ilgili riskler daha düşüktür.
Aile üyelerinin ve bakım verenlerinin desteğine daha az ihtiyaç duyarlar.

Yalnız ve çevresindeki insanlardan izole bir yaşam biçimini benimsemiş genç bireyler de risk altındadır. Bu kişilerde sosyal bağlantıların zayıf olması, obezite, enfeksiyon ve yüksek tansiyon gibi hastalıkların riskini artırır. Bu sağlık sorunları ilerleyen dönemlerde kalp hastalıkları, felç ve kanser dâhil olmak üzere ciddi hastalıklara da yol açabilir. Sosyoekonomik durumunuz yeterince iyi olsa da ve sigara, alkol bağımlılıkları, obezite ve fiziksel aktivite eksikliği gibi durumlar yaşamıyor olsanız dahi sosyal bağlantılar yine de önemlidir ve gereklidir. Başka bir deyişle, yeterince sağlıklı bir yaşam sürdürüyor olsanız bile sağlam bir ruh sağlığı ve yüksek refah seviyesi için sosyal olarak aktif olmanız gerekir. Yalnız vakit geçirmekten keyif alıyor olabilirsiniz ve bu anormal bir durum değildir. Birçok insan yalnız yaşar. Bu şekilde de mutlu ve tatmin edici hayatlara sahip olabilirler. Ancak kendinizi yalnız hissediyorsanız ve bu yalnızlık hissi sizin ruh sağlığınızı olumsuz yönde etkiliyorsa hayatınızda daha aktif bir sosyal yaşamı benimsemeyi deneyebilirsiniz.

SOSYAL BAĞLANTILARINIZI NASIL GELİŞTİREBİLİRSİNİZ?

Yalnızlık duygusuyla baş etmek, özellikle de yalnızlığı tercih etmiyor olmalarına rağmen yalnız hisseden bireyler için oldukça zordur. Neyse ki yalnızlıkla mücadele etmek için yapabileceğiniz pek çok şey vardır. Örneğin, size kendinizi iyi hissettiren insanlarla vakit geçirerek ve her gün içlerinden birisiyle konuşmayı deneyerek sağlıklı ilişkiler geliştirebilirsiniz. İnsanlarla kurabileceğiniz üç tür bağlantı vardır:

Yakın İlişkiler: Aile bireyleri ve yakın dostlarınız gibi sizi seven ve önemseyen insanlarla kurduğunuz bağlantılardır.
Relational Connections: İş arkadaşlarınız, her sabah kahvenizi aldığınız kafenin çalışanı, sürekli alışveriş yaptığınız market çalışanı gibi düzenli olarak gördüğünüz ya da aynı ilgileri paylaştığınız kişilerle kurduğunuz bağlantılardır.
Toplumsal İlişkiler: Aynı inanca sahip olduğunuz, aynı sosyal kulübe üye olduğunuz, aynı spor salonuna gittiğiniz kişiler gibi sizinle bir grup üyeliğini paylaşan kişilerle kurduğunuz bağlantılardır.

Kendinize şunu sorun: Bu üç alanda da anlamlı, uzun vadeli ve sağlıklı ilişkilerim var mı?

Belki eski dostlarınıza bağlı kalma eğilimindesiniz ve yeni insanlarla tanışmaktan hoşlanmıyorsunuz. Belki de geçmişinizden gelen insanlardan uzak durarak sizin hakkınızda pek bir şey bilmeyen kişilerle kaynaşmayı tercih ediyorsunuz. Tüm bunları değerlendirirken kendinize karşı dürüst olmalısınız. İnsanlarla sahip olduğunuz ve sahip olmak istediğiniz ilişki türlerini bir gözden geçirin. Yeni arkadaşlıklar kurmaya ya da mevcut ilişkilerinizi güçlendirmeye ihtiyacınız olduğunu fark edebilirsiniz.

Bu ilişkileri güçlendirmenin en güzel yollarından biri de iş arkadaşlarınız, ailenizden kişiler, okul arkadaşlarınız veya komşularınız gibi zaten tanıyor olduğunuz kişilerle iletişim kurmaktır. Onları arayabilir veya onlara bir mesaj gönderebilirsiniz. Birlikte bir aktivite yapmayı teklif edebilirsiniz. Belki birlikte bir kahve içebilir ya da akşam yemeğine çıkabilirsiniz. Spor yapmayı, bir oyun oynamayı veya sinemaya gitmeyi teklif edebilirsiniz. Bu süreçte ortak ilgi alanlarınızı göz önünde bulundurarak bir tercih yapın. Ayrıca çeşitli sosyal medya platformları da bu kişilerle ilişkinizi sürdürebilmeniz için güzel bir fırsattır.

Sosyal ilişkileri güçlendirmenin bir başka yolu ise, her gün gördüğünüz fakat pek de iletişim kurmadığınız kişilerle sohbet etmektir. Bu süreçte bu kişilerin güvenilir insanlar olduğunu anlayana kadar temkinli hareket etmeniz gerekir. Yeni tanıştığınız kişilerle görüşürken etrafta başka insanların da olması veya halka açık ve kalabalık yerlerde onlarla vakit geçirmek daha uygun olacaktır.

Tüm bunların dışında kendi zevklerinize ve ilgi alanlarınıza uygun herhangi bir kulübe katılabilirsiniz. Örneğin, bir spor salonuna ya da yürüyüş grubuna katılabilirsiniz. Çeşitli vakıflarda ve hayır kurumlarında gönüllü çalışmalar yapabilirsiniz. Yaşadığınız bölgede hangi aktivitelerin yapıldığını öğrenmek için belediyeler, kütüphaneler, sosyal tesisler gibi kurumlardan bilgi alabilirsiniz.

Bu stratejiler herkes için işe yaramayabilir. Size hangi ilişki türlerinin ve nasıl insanların iyi hissettirdiğini anlamak için farklı yaklaşımları denemelisiniz. İlk denediğiniz strateji sizin için işe yarar değilse başka bir stratejiyi deneyebilirsiniz. Tüm bunları sosyal bağlantılarınızı kuvvetlendirmek için yapacağınızı unutmamalısınız. Fikirlerinizi, zamanınızı ve deneyimlerinizi başkalarıyla paylaşmak ve onların sizlerle neler paylaşacağını görmek için bir adım atıyorsunuz. Şu an kendinizi yalnız hissediyorsanız ve nereden başlayacağınızla ilgili hala kafanızda soru işaretleri varsa, bu konuda yalnız olmadığınızı unutmamalısınız. Sabırlı ve pozitif bir tutumla hareket ettiğinizde, yavaş yavaş hayatınızda sizi önemseyen ve sizin de önemsediğiniz bir grup insanla mutlaka yollarınız kesişecektir.

KAYNAK

Strong Relationships, Strong Health. BetterHealth.

DBE Yetişkin ve Aile Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın Terapistlerimiz