Kurumsal GeliÅŸim Merkezi

Ä°ÅŸ yerindeki uzun süreli stresin kiÅŸiler üzerindeki yansımaları farklı ÅŸekillerde olabiliyor. Bu belirtilerden bazılarını sayacak olursak bunlar; • Kendine güvensizlik,
• Uyku bozukluÄŸu,
• ÇeÅŸitli saÄŸlık problemleri,
• Gelecek kaygısı,
• Ä°ÅŸ kazalarının artması,
• Performansın düşmesi,
• Hatalı iÅŸ çıkarma oranlarında artış,
• Dayanışmaların azalması,
• Rekabetin artması,
• Ä°ÅŸ veriminde düşme,
• Ä°ÅŸ arkadaÅŸlarına tahammülsüzlük ve iliÅŸkilerin bozulması,
• Yetersizlik duyguları,
• Tartışmaların artması,
• Çalışma sürelerinin artması,
• Devamsızlığın artması.

Ä°ÅŸ stresinin artmasıyla kiÅŸilerde yorgunluk, sinirlilik, baÅŸ aÄŸrıları, zor kalkma, kolay aÄŸlama, uyku düzeninin bozulması, yalnız kalma isteÄŸi, iÅŸtahsızlık, çarpıntılar, mide bağırsak hastalıkları, alerjiler, romatizmal aÄŸrılar gibi psikosomatik belirtilerde artış yaÅŸanır.  

Stres En Fazla Kadınları Etkiliyor…

Stresin en fazla kadınları etkilediÄŸini ve iÅŸ stresinden kadınlarla erkeklerin farklı etkilendiÄŸini görüyoruz. Erkeklerin iÅŸ stresinden dolayı agresif bir yapıya girdikleri ve daha çok saldırganlık gösterdikleri, buna karşılık kadınların ise stres karşısında kaygı ve çökkünlük gösterdikleri tespit ediliyor. Kadınların strese karşı, psikolojik tepkileri daha yoÄŸun buna karşılık fizyolojik tepkileri ise erkeklerden daha zayıftır.    

Ä°ÅŸverenlerin Stresi Çalışanlarınkinden Fazla…

Ä°ÅŸverenlerin yüklendikleri stres ise, genelde çalışanlardan daha fazladır. Ama genellikle patron ve çalışanlar birbirini anlamazlar, kendi yüklendikleri stresi önemser, diÄŸerininkini yok sayarlar.    

Fazla İş Yükü Kişinin Ruh Sağlığını ve Çalışma Üzerindeki Etkileri

Günümüz iş hayatında, sadece Türkiye'de değil bütün dünyada, ekonomik koşulların ağırlaşması, rekabet şartlarının artması sonucu çalışanlardan beklentiler yükseliyor.İş yaparken yaşanan zaman baskısı, hata yapma korkusu, güvenliğin az olması stresi arttırır. Çalışma saatleri, vardiya usulü çalışma, fiziksel tehlike varlığı, sorumluluk fazlalığı, işsizlik korkusu gibi birçok neden insanları gerilim içinde tutar. Aşırı çalışma altındaki insanlarda acil ve beklenmedik durumlarda karar verme kapasiteleri azalabiliyor.

Ä°ÅŸverenler zaman zaman en az insan kaynağı ile iÅŸlerini sürdürmeye çalışabilir, bu da aynı iÅŸin var olan çalışanların aşırı çalışması ile saÄŸlanacağı anlamına gelir.  Bu durumun sonucunda da aşırı çalışmaya baÄŸlı olarak, baÅŸta tükenme olmak üzere birçok ruhsal bozukluk  ortaya çıkar.

Stres kaynaklarının içinde en önemlisinin aşırı iÅŸ yükü olduÄŸunu görüyoruz. Ä°ÅŸ yerinde rol çatışmaların varlığı, çoÄŸul roller üstlenme ve rol belirsizliÄŸi de diÄŸer önemli stres kaynaklarıdır.    

Ä°ÅŸ Stresinin Neden OlduÄŸu Olumsuzluklar…

• Kalp hastalıkları
• Sinir ve kas hastalıkları
• Mide ve bağırsak problemleri
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması
• Psikolojik rahatsızlıklar
• Ä°ÅŸ kazaları
• Ä°ntihar

Yoğun iş stresi, beraberinde olumsuzlukları da getiriyor. Depresyon en sık görülen olumsuzluk iken intihar vakaları ise nadir olsa da görülebiliyor.

Ruh saÄŸlığı bilimi, depresyonu ruh hali bozukluÄŸu olarak sınıflandırır, ancak belirtilerinin kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸebileceÄŸini de kabul eder. Bu durumda depresyonun, aynı anda yaÅŸamın birçok farklı alanını etkileyebilen karmaşık bir sorun olduÄŸunu düşünmek doÄŸru olacaktır.    

Depresyon

• Vücudu etkileyebilir; uykusuzluk, yorgunluk, iÅŸtah düzensizlikleri, cinsel isteksizlik ve kaygı gibi fiziksel belirtilere yol açabilir
• Zihni etkileyebilir; berrak düşünme, ayrıntıları fark etme ve hatırlama ve doÄŸru kararlar verebilme yetilerine zarar verebilir
• Duyguları etkileyebilir; üzüntü, umutsuzluk, suçluluk, deÄŸersizlik ve ilgisizlik gibi hisler duyulmasına neden olabilir.
• Davranışları etkileyebilir; alkol veya uyuÅŸturucu kullanımına, intihar giriÅŸimlerine ve kiÅŸinin kendine veya topluma zarar verebileceÄŸi davranışlara yol açabilir.
• BaÅŸkalarıyla olan iliÅŸkileri etkileyebilir; saldırganlık, uzaklaÅŸma veya aile ve evlilik içi sorunlara yol açabilir.   

Stresten Kurtulma Yolları…

• "Hayır!" demeyi öğrenin. Ekstra projelere, istemediÄŸiniz sosyal aktivitelere ve zamanınız olmayan davetlere hayır demek huzurlu bir yaÅŸama kavuÅŸmanız için önemli bir adımdır. Bunun için pratik yapmanız, kendinize saygı duymanız ve herkesin zaman zaman sakinleÅŸebileceÄŸi yalnız kalabileceÄŸi, sessiz bir ortama ihtiyacı olduÄŸuna inanmanız gerekir.
• "Ä°htiyaçlar"ınızı tercihlere dönüştürün. Temel ihtiyaçlarımız yemek, su ve kendimizi ısıtmaktan ibarettir. Geriye kalan her ÅŸey tercihtir. Dolayısıyla yaÅŸamdaki tercihlere aşırı derecede baÄŸlanmayın.
• EndiÅŸeli ve kuruntulu olmayan insanlarla arkadaÅŸ olun. Hiçbir ÅŸey karamsar bir insanın duygularının bulaşıcı olması kadar etkili deÄŸildir. Kısa bir süre içinde siz de onun gibi olabilirsiniz.
• EÄŸer iÅŸiniz uzun süre oturmanızı gerektiriyorsa arada bir ayaÄŸa kalkıp vücudunuzu esnetin.
• Uykunuzu alın. Erken yatma alışkanlığı edinin.
• Kaos içinde düzen yaratın. Evinizi ve iÅŸinizi öyle bir ÅŸekilde organize edin ki, neyin nerde olduÄŸunu bilin. EÅŸyalarınızı yerlerine koymayı alışkanlık haline getirin böylece bir ÅŸeyleri kaybetmenin stresinden korunmuÅŸ olursunuz.
• Düşüncelerinizi ve duygularınızı bir günlüğe ya da bir kağıt parçası üzerine yazmak (istersiniz sonra atabilirsiniz) olayları daha net olarak görmenizde yardımcı olabilir.
• Rahatlamaya ihtiyacınız olduÄŸunda, burnunuzdan derin bir nefes alırken sekize kadar sayın. Sonra içerdeki havayı çok yavaÅŸ bir ÅŸekilde dışarıya verirken 16’ya kadar sayın. Dikkatinizi nefesinizin sesine verin ve gerginliÄŸinizin azalmasını hissedin. Bu egzersizi 10 defa tekrarlayın.
• Stres yaratacak olaylara karşı kendinizi hazırlayın. ÖrneÄŸin topluluk içinde konuÅŸmadan önce, yapacağınız her davranışı ve karşılaÅŸabileceÄŸiniz her tepkiyi kafanızın içinde yaÅŸamaya çalışın.
• Gereksiz stresten kurtulmanın bir yolu da, içinde yaÅŸadığınız çevreyi ihtiyaçlarınıza ve arzunuza göre seçmektir (Ä°ÅŸiniz, eviniz, eÄŸlence yeriniz vb). EÄŸer masa iÅŸinden nefret ediyorsanız bütün gün masa başında oturmanızı gerektirecek bir iÅŸ teklifini kabul etmeyin. Kendinizi tanıyın.
• Her gün gerçekten zevk aldığınız bir ÅŸey yapın.
• Görünümünüzü iyileÅŸtirecek deÄŸiÅŸiklikler yapın. Güzel görünmek kendinizi daha iyi hissetmenizi saÄŸlar.
• Gününüzü gerçekçi olarak planlayın. Bir randevudan diÄŸerine koÅŸmayın, kendinize randevular arasında nefes almak için boÅŸluk bırakın.
• Daha esnek olun. Bazı iÅŸler mükemmel olmasa da olur.
• Kendi kendinize yönelik negatif konuÅŸmalardan kaçının: "Bunu yapmak için çok yaÅŸlıyım. . .", "Bunu giymek için çok ÅŸiÅŸmanım. . ." gibi.
• Bir seferde bir iÅŸ yapın. EÄŸer bir proje ile meÅŸgul iseniz sadece projeye konsantre olun ve yapmanız gereken diÄŸer iÅŸleri unutun.
• Kendinize her gün yalnız kalabileceÄŸiniz, sessizlik içinde dinlenebileceÄŸiniz ve sakince düşünebileceÄŸiniz bir zaman yaratın.
• EÄŸer istemediÄŸiniz bir iÅŸ yapmanız gerekiyorsa, günün erken saatlerinde bitirmeye ve kurtulmaya çalışın. Böylece günün geri kalanını endiÅŸe ve huzursuzluk içinde geçirmekten kurtulmuÅŸ olursunuz.
• Ä°ÅŸleri diÄŸer insanlara yeteneklerine göre dağıtın.
• Öğle yemeÄŸi için ara vermeyi asla unutmayın. Masanızdan ya da çalıştığınız alandan hem bedensel hem de zihinsel olarak uzaklaÅŸmak için kendinize zaman yaratın.
• Ä°nsanlara ve olaylara karşı affedici olun. İçinde yaÅŸadığımız dünyanın mükemmel olmadığı gerçeÄŸini kabul edin.
• Dünyaya karşı pozitif bakış açısı ile yaklaşın.

Stressiz, stresin neden olduğu tüm olumsuzluklardan uzak, keyifli bir iş ortamı dilerim.

Uzman Psikolog Ayşegül Horozoğlu, DBE Kurumsal Gelişim Merkezi Yöneticisi

DBE Kurumsal Ölçme / Değerlendirme ve Eğitim Merkezi
Bizi Arayın  EÄŸitmenlerimiz