Emre Konuk

Hatırlayalım, temel sorumuz şöyleydi: Kurduğumuz ya da kuracağımız ilişkinin geleceği ile ilgili doğru bir tahminde bulunmak mümkün müdür? İşaretleri iyi okursak pek ala mümkün olduğunu söyledik.

Nasıl bu kadar emin olabiliyoruz? Beraberlikleri düzgün giden ve gitmeyen çiftler seanslarda birbirlerini anlatırlar. Bir, buradan biliyoruz. İkincisi; evlilik sorunları en çok araştırılan konulardan biridir. Yani elimizde ciddi bir literatür mevcut.

Şimdi sıra “evlilikte risk faktörleri” diyebileceğimiz bir liste, ya da gavurcasıyla bir “check-list” oluşturmaya geldi. Ama esas hedefin iş işten geçmeden önce işaretleri okuyabilmek olduğunu yani aşağıdaki listeden “feyz alabilmek” için ille de evli olmanın gerekmediğini bir kere daha tekrarlayalım. Ben kamuyu bilgilendirme görevimi yerine getirdim. Tanrı sizinle beraber olsun:

Geçmiş

• Travmatik yaşantılar (şiddet, cinsel taciz, terk, ihmal vd.)
• İlişkinin başlangıcı ile ilgili iyi ve güzel anıların olmaması
• “Bozuk” aile ilişkileri
• Aldatma
• Bağımlılık (alkol, madde vd.)

Şimdi

• Eşinizin beğendiğiniz, değer verdiğiniz en az birkaç karakter özelliği yoksa
• Anne/baba karşıysa
• Eğitim/kültür farkı bir rahatsızlık olarak yaşanıyorsa
• İlişkinin ana motoru seks ise
• “Evlenince düzelir” diye düşünüyorsanız
• Beraberliğinizi/eşinizi sıkıcı buluyorsanız
• Durmadan “aslında ne demek istediğinizi” anlatmak zorunda kalıyorsanız
• Taraflardan biri hami, koruyucu rolünde ise
• Kuralların çiğnenebilir olduğunu düşünüyorsa
• Heyecan olsun diye tehlikeli işlere bulaşıyorsa
• Başkalarından daha fazla yatak arkadaşı olmuş ise
• İşinden atılıyor ya da aniden ayrılıyorsa
• Sürekli söz verip hiçbirini tutmuyorsa
• Rekabeti seviyor ama kaybetmeyi bilmiyorsa
• Sorumluluklarına sahip çıkması istenince kendini baskı altında hissediyorsa
• Talepleri yerine gelmeyince, geçerli açıklamalar olsa bile sinirleniyorsa
• İnsanlar onu ya seviyor ya da nefret ediyorsa
• Başkalarının iş yapış şeklinde genellikle hatalar buluyorsa
• Çok sık “beni seviyor musun” diye soruyorsa
• O bir mükemmeliyetçi ise
• İlişki büyük ölçüde onun kendini geliştirme aracı olarak kullanılıyorsa

Tartışma Tarzı ve İçeriği

• Tartışmada iğneleme, alay, küçümseme, hor görme ve suçlama yer alıyorsa
• Kişiliğe ve karaktere yönelik hakaretleri ve aşağılamaları içeriyorsa
• Taraflardan biri veya ikisi küsüyor ve duvar örüyorsa
• Kişi kendini “artık dayanamaz-nefes alamaz” hissediyorsa
• Tarafların kırıldığı, üzüldüğü bir tartışmadan sonra ilişki tamir edilmiyorsa
• Sık sık sizi çok beğendiğini, sonra da hiç beğenmediğini söylüyorsa
• Sık sık ayrılıp tekrar bir araya geliniyorsa
• Kızgınlık ve öfke sıkça dışa vuruluyorsa
• Tartışmalar uzayp bir sonuca bağlanmıyorsa
• “Basit” şeyler büyütülüyor ve mesele yapılıyorsa
• Tartışmalarda uzak geçmişle ilgili kötü anılar gündeme geliyorsa
• Kıskançlık sık gündeme geliyorsa
• Sizi yapmayı istemediğiniz bazı şeyleri yapmaya zorluyorsa
• Onun düşüncesi sizinkinden her zaman daha önemliyse
• Tartışmalarda genellikle uzlaşmaya yanaşmıyorsa
• Tartışmaların çoğundan o “galip çıkıyorsa”
• Kararların çoğunu o veriyorsa
• “Mesele uzamasın” diye genellikle siz alttan alıyorsanız
• İlişkinizde genellikle olumsuz yanlarınızı gündeme getiriyorsa

Ayrılmadan Az Önce ya da Aldatmaya Doğru

Aşağıdaki belirtiler ön plana cıkmışsa ilişki neredeyse ömrünü tamamlamış denebilir:
• Beraberlikle ilgili sorunları çok ciddi buluyorsanız
• Sorunlardan söz etmek artık size yararsız görünüyorsa
• Sorunları kendi başınıza çözmeye çalışıyorsanız
• Paralel bir yaşam oluşmuşsa
• Kendinizi yalnız hissediyorsanız

Yukarıdaki listede yer alan davranışların bazıları diğerlerine göre daha çok uyarıcı olmalı. Bu davranışların birkaç tanesi bile yaşamınızı zehir edebilir. Bunların “evlendikten sonra geçeceğini” düşünmeyin. Büyük ihtimalle artarak devam edecektir.

Değişme olasılığı yok mu? Tabii ki var. Özellikle bu davranışları gösteren kişinin kendisi de rahatsız oluyorsa, sizi mutsuz ettiğini düşünüyorsa ve bir profesyonel yardımı düşünebiliyorsa değişim pek ala mümkün.

Unutmayalım: Yukarıdaki davranışları gösteren kişilerin yaşamları hiç de kolay geçmemiştir. Bu insanlar, bu davranışların dışında son derece üstün yeteneklere ve karakter özelliklerine sahip olabiliyorlar. Eğer böyleyse yani ona değer veriyorsanız değişim için ona destek olmayı her zaman düşünebilirsiniz.

Kaynaklar

• Albert J. Bernstein Duygusal Vampirler, Alfa Yayınları, 2001
• John Gottman & Nan Silver Evliliği Sürdürmenin Yedi İlkesi, Varlık, 2001
• Jeffry Larson, Shoul