Emre Konuk

Çoğumuz spor ve egzersiz yapmak deyince, ya kalp krizini önlemeyi ya da zayıflamayı anlarız. İşte egzersizin faydaları.

Egzersiz ve Bağışıklık Hücreleri

Miami Ãœniversitesi’nden Dr. Arthur LaPerriere, egzersizin zor durumlardaki koruyucu etkisini inceleyen bir çalışma yaptı. Testi için, insanoÄŸlunun yaÅŸayabileceÄŸi en kötü anları seçti. ÖrneÄŸin, bir kiÅŸiye AIDS olduÄŸu söylenen an gibi. AraÅŸtırması sırasında bu insanlara bir müdahalede bulunulmadı. Hepsi, bu korkunç gerçekle kendileri baÅŸ etmek zorunda kaldı.

Dr. LaPerriere’nın gözlemine göre, en az 5 hafta egzersiz yapan hastalar korkuya ve çaresizliÄŸe karşı “korunmuÅŸ” gözüküyordu. Daha da ötesi, normal olarak stresli durumlarda çökmesi gereken bağışıklık sistemleri, bu korkunç haberi aldıklarında daha iyi direnç gösteriyordu.

“DoÄŸal Öldürücü” hücreler, AIDS ya da kanserin yayılması gibi dışardan gelen istilalara karşı vücudu ilk koruyan hücrelerdir. Bu hücreler bizim duygularımıza karşı oldukça duyarlıdır. Biz ne kadar iyi hissedersek, onlar iÅŸlerini o kadar enerjik yapmaya devam ederler. DiÄŸer taraftan, Stres veya depresyon dönemlerinde, doÄŸal öldürücü hücrelerin çoÄŸalmaları durur ya da azalır. Bu sonuç Dr. LaPerriere’nın egzersiz yapmayan hastalarla bulduÄŸu sonucun tam olarak aynısıdır. TeÅŸhis konulduktan sonra egzersiz yapan hastaların tam tersine, bu hastaların doÄŸal öldürücü hücreleri ciddi ÅŸekilde azalmıştır.

Egzersiz ve Depresyon

Depresyon daima karanlık, pesimistik düşüncelerle iliÅŸkilidir. “Asla baÅŸaramayacağım”, “iÅŸe yaramayacak”, “Çirkinim” “yeterince zeki deÄŸilim”, “ÅŸansım yaver gitmiyor”, “her zaman benim başıma gelir”, “yeterli enerjiye, güce sahip deÄŸilim”, “insanlar benden hoÅŸlanmıyorlar”, “hiç bir yeteneÄŸim yok”, “sevilmeyi hak etmiyorum”, “ben hastayım”.

Bu düşünceler zararlı olduÄŸu kadar olduÄŸundan aşırıdır da. (“ben herkesi hayal kırıklığına uÄŸrattım” düşüncesinin gerçek olmadığı ve abartılı olduÄŸu gibi.) Fakat depresyon gerçekleÅŸtiÄŸi zaman bu düşünceler otomatikleÅŸir, objektif realite kaybedilir ve bu düşüncelerin anormal olduÄŸu düşünülmez. Kognitif terapinin kurucusu Dr. Aoron Beck’de bu düşüncelerin sürekli tekrar edilmesinin depresyonu sürekli kıldığını göstermiÅŸtir.

Fiziksel olarak gösterilen efor, bu depresif düşüncelerin geçici olarak durmasını saÄŸlamaktadır. KoÅŸu yapan pek çok insan koÅŸmalarının 15–20. dakikasının sonunda kendilerini doÄŸal olarak pozitif hatta yaratıcı hissettiklerini söylemiÅŸlerdir.

Duke Ãœniversitesi’nde son zamanlarda yapılan bir çalışma etkili bir antidepresan olan Zoloft ile koÅŸmanın depresyon üzerindeki etkisini kıyaslıyordu. 4 ay sonunda her iki yaklaşımla da tedavi edilen hastalar eÅŸit ÅŸekilde iyi oldu. Yani ilaç düzenli koÅŸmaya göre daha fazla bir avantaj saÄŸlamıyordu. Hatta koÅŸma ve ilaç birlikte verildiÄŸinde bu etki artmıyordu.

DiÄŸer yandan, bir yıl sonra, iki tedavi arasında büyük bir farklılık ortaya çıktı. Zoloft ile tedavi edilen hastaların üçte birinden fazlasının depresyonu geri gelmiÅŸti. Tam tersine, koÅŸu programına devam eden hastaların %92’si hala çok iyiydi. Çalışma sonlandıktan sonra bile kendi insiyatifleri ile koÅŸmaya devam etmiÅŸlerdi.

Duke Ãœniersitesi’nde yürütülen bir diÄŸer çalışma egzersizden faydalanmak için genç ve saÄŸlıklı olmak gerekmediÄŸini gösterdi. 50–77 yaÅŸları arasında depresif hastalar antidepresanlardan saÄŸladıkları faydayı haftada üç kez 30 dakikalık yürüyüşlerden saÄŸlıyorlardı. Antidepresanlar belirtileri hızla yok ediyordu fakat çok etkili deÄŸildi. Tek farklılık buydu.

Düzenli egzersizin depresyona iyi gelmesinin yanı sıra, depresyona engel olduğu da söylenebilir. Normal katılımcıların olduğu ve egzersiz yapılan bir çalışmadaki grubun depresyon yaşama ihtimalleri sonraki 25 yılda önemli ölçüde azalmıştır.

Haftaya devam.

Kaynaklar

D. S. Screiber. (2004). The Instinct to Heal.
M. Babyak, A. Blomenthal. (2000). Psychosomatic Medcine, 62.
01.04.2007