Emre Konuk

Beynin Gücü

Beynin Gücü

Beynimizin gerçekle hayali her zaman ayırd edemediğini yaşamımızdan biliriz. Örneğin; bir korku filmi seyrederken adam sanki beni boğazlayacakmış gibi korkarım. Psikoterapi de, hayal gücünü alabildiğine kullanır. Özellikle korkularda ve travmatik yaşantıda danışanların hayallerinde korkulan duruma girmeleri desteklenir ve kişinin duyarsız kalmayı öğrenmesi sağlanır.

Bunları bilirdik de, beynin bunu nasıl becerdiğini bilmezdik, ta ki beyin araştırmacısı Alvero Pascual-Leone Harvard Tıp Merkezinde bir dizi araştırmayı başlatıp beynimizin nelere kadir olduğunu araştırana dek.

Leone gönüllülerin bir bölümüne bir parçayı piyanoda metronomun hızına uyarak mümkün olduğu kadar düzgün çalmalarını söylüyor.Gönüllüler 5 gün ikişer saatten egzersizlerini yapıyorlar. Her gün egzersizi bitirdikten sonra beyinlerindeki nöronların ne ölçüde faaliyette bulunduklarını ölçen bir alete (TMS) bağlanıyorlar. Alet piyanoyu çalabilmak için motor-cortex’in ne kadarının gerektiğini ölçüyor. Bir haftalık egzersizden sonra araştırmacılar parmakları oynatabilmek için gerekli alanın genişlediğini ve yan bölgelere taştığını görüyorlar.

Aslında bu buluşu destekleyen başka araştırmalar da bir süredir yayınlanıyordu. Belli bir grup adeleyi çalıştırdığınızda beyin buna paralel olarak kendi içinde daha geniş bir bölgeyi işin içine dahil ediyordu.

Ancak Leone araştırmaya bir unsur daha ekledi: Başka bir grup gönüllüye piyano çaldırmadı ama çalıyormuş gibi düşünmelerini-hayal etmelerini istedi. Denekler deney sırasında parmaklarını oynatmadılar ama hayallerinde oynatıyorlarmış gibi düşündüler.

Her iki grubun beyin ölçümlerini karşılaştırdıklarında bu alanda devrim yaratan sonuçları net olarak gördüler. Yalnızca piyano çaldığını düşünmek-hayal etmek bile motor-cortex’in bu işe ayırdığı alanın genişlemesine yol açmıştı. Sanki sahiden piyano çalmışlar gibi. Zihinsel egzersiz beynin kendini yeniden organize etmesine, daha da temelde fizik yapısını değiştirmesine neden olabiliyordu.

Dogma Yıkılıyor

Ta başından beri yetişkin beyninin hem yapısının hem de fonksiyonunun öğrenmeyle değişemeyeceğine inanılırdı. Bu aslında şu anlama da geliyordu: Genetik olarak beyinde örneğin; gözden gelen sinyalleri işleyen nöronların olduğu ve ayrıca başka bir grup nöronun da parmakları oynatacağı ve ölene kadar da bunları ve yalnızca bunları yapacağına inanılırdı.

Beynin yapısının değişmeyeceği inancı pratikte önemli sonuçlar doğuruyordu. Örneğin; felç geçiren hastalarda yapılabilecek şeylerin çok sınırlı olduğuna inanılıyordu. Bir önemli sonuç da; beyinde psikiyatrik bozukluklara neden olan patolojik organizasyonun düzeltilemeyeceği inancı idi.

Artık bu dogmanın yıkıldığını ve yetişkin beyninin inanılmaz bir “plastisiteye” yani yapısını ve fonksiyonunu öğrenme yoluyla değiştirebilme yeteneğine sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu da bize gerek beyin hasarının rehabilitasyonunda gerekse pek çok psikiyatrik bozuklukta yeni kapılar açıyor demektir.

Haftaya önümüze çıkan yeni olanakları keşfetmeyi sürdüreceğiz.

14.09.2008

Benzer İçerikler :

Seçim Mimarisi

Geçen hafta “mahalle baskısından” söz ederken birkaç sonuç çıkarmıştık: “Mahalle” aslında ilişki içinde bulunduğumuz, kendine özgü ...

İnsanın Doğası 1

Acaba bir insan doğasından söz edebilir miyiz? Eğer bunu yapabiliyorsak, şunu iddia etmiş oluruz: Yer yüzündeki tüm insanlarda ve kültürlerde ortak olan çok ...

İyimserlik, Karamsarlık ve Başarı Üzeri

1999 Marmara Depreminden sonra bölgeye giden meslektaşlarımız çok ilginç bir durumla karşılaşmışlardı. Aslında bu, hiç beklemediğimiz ya da bizi çok şaşırtan ...

Korku Kültürü - IV

Geçtiğimiz hafta, psikoloji profesörü Sheldon Solomon ve meslektaşlarının geliştirdiği ve ölüm gerçeğinin insanlarda yarattığı kaygı ve bu kaygıyla baş ...

İlginizi Çekebilir :

Travmadan Performansa - III

Son iki yazımızda, yaşamlarını geçmişte yaşadıkları travmatik süreçlerin etkisinde sürdüren, kendileriyle ilgili tanımlarını ve duygularını (ben sevilmem,...

Evlilikler Nasıl Başlar Nasıl Biter 5

Geçen hafta beraberliğini bir an önce bitirmek isteyenler için uygulayabilecekleri, bilimsel temeli sağlam, garantili teknikleri sırasıyla anlatm...

Zihnimiz Bize Nasıl Kazık Atar 2

Geçen hafta sizlere zihnimizin nasıl çalıştığını anlatmaya çalışmıştım. Özetlersek, zihnimiz öncelikli olarak yaşamı sürdürmeye, hayatta kalmaya yarayan ...

Kariyer Değil Yetenek Yönetimi

Time Dergisi’nde bu hafta “Mutluluk Bilimi” adlı bir makale yayınlandı (www.time.com). Gazetelerimiz de haber yaptılar. Yazı, bir süre önce ...