Psikoloji Konuları

DİL

Kullandığımız en önemli iletişim aracıdır. Okul ortamında okuma, yazma, imla, matematik gibi alanlarda en sık kullanılan becerilerden biridir. Bilgilerin edinilmesi ve aktarılması için dile sözlü ve yazılı olarak hakim olabilmek son derece önemlidir. Okulda kompozisyon yazmak, sınav sorularını yanıtlamak, matematik problemini okuyup anlamak, günlük hayatta sohbet etmek, bir tartışmayı yürütmek, birini ikna etmek, şiir okumak, mesaj yazmak, duygularımızı açıklamak gibi pek çok alanda dil becerimizi kullanmamız gerekir.

Aileler İçin Öneriler

• Çocuğun dil gelişiminin beklenilen düzeyde olabilmesi için sohbet ortamları yaratabilirsiniz. Örneğin; ailenin hep beraber olduğu saatlerde televizyon, bilgisayar gibi dikkat dağıtıcı unsurlardan uzaklaşıp öncelikle somut nesneler ve güncel olaylardan başlayarak daha sonraları soyut fikirler ve konular hakkında tartışma fırsatları oluşturabilirsiniz.

• Çocuğun tüm programını sadece görselleşmeye veya vücut hareketlerine dayanan bilgisayar, video oyunları, kaykay, vb. etkinliklerle doldurmamanız, bunların yanında tiyatro izleme, münazara, okuma, bulmaca çözme vb. etkinliklere de yer vermeniz faydalı olacaktır. Daha sonra bu etkinliklerle ilgili sohbet etmeniz dil gelişimini destekleyecektir.

• Bilmeceler, bulmacalar, tekerlemeler, scrabble gibi kelimelere dayalı oyunlar oynayabilirsiniz.

• Resimli, küçük öyküler yazma konusunda çocuğunuzu cesaretlendirebilirsiniz.

Davranış Bilimleri Enstitüsü Çocuk ve Genç Bölümü uzmanları tarafından dil becerisi gelişimini desteklemek için kullanılan çalışma kağıdının bir örneğini PDF olarak görmek için tıklayınız.

MOTOR SİSTEM

Kaslarımıza hükmedebilen zihinsel becerilerin bir arada kullanılması olarak tanımlanabilir. Yazı yazmak, basketbol oynamak, hediye paketlemek, çatal-bıçak kullanmak, bisiklete binmek, dans etmek, örgü örmek vb. işler motor sistem kapsamındadır. Bu işleri başarabilmemiz için zihnimizin kaslarımıza doğru ve zamanında komutlar vererek, koordineli bir çok hareketi eşzamanlı olarak yapabiliyor olması gerekir. Motor sistemi 2 ana başlık altında incelemek mümkündür.

İnce Motor

Elde ve parmaklarda bulunan küçük kasların çalışmasıyla gerçekleşen hareketlerimizi yönetir. Beynimiz ve parmak uçlarımız arasında doğru, hızlı ve eş zamanlı (koordineli) bir bağlantı gerçekleştirebiliyorsak ince motor becerilerimiz iyi çalışıyordur. Pirinç ayıklama, dikiş dikme, makas kullanma, yazı yazma, düğme ilikleme, ayakkabı bağlama gibi faaliyetler ince motor becerilerle doğrudan bağlantılıdır. İnce motor becerilerde “el-göz koordinasyonu” olarak adlandırılan, el hareketlerinin gözler tarafından iyi izlenmesi de önemlidir.

Aileler İçin Öneriler

• Çocuğunuz evde mutfak işlerinize yardım edebilir. Ekmek veya limon kesmek, tabak dizmek, bezelye, barbunya ayıklamak, hamur yapmak gibi.

•  Origami (kağıt katlama sanatı) yaptırabilirsiniz.

• Birlikte mikado oyunu oynayabilirsiniz.

• Çocuğunuz yazı yazarken sıkıntı yaşıyor ise önce “en rahat ettiği” kalem tutma şeklini bulma ile işe başlayarak ona sabırla güzel yazı çalışmaları yaptırabilirsiniz.

Kaba Motor

Geniş kas faaliyetlerini içerir. Vücuttaki büyük kas gruplarını aynı anda uyumlu bir şekilde kullanarak bir topu tutabilir, bisiklete binip pedal çevirebilir, fiziksel bir egzersizi yapabilir veya dans edebiliriz. Spor başarısı, hareketlerdeki zarafet kaba motor becerilerle doğrudan bağlantılıdır. Bazı kaba motor faaliyetlerinde örneğin pek çok top oyununda “göz koordinasyonu” olarak adlandırılan, yapılan hareketin gözler tarafından iyi izlenmesi de önemlidir.

Kaba motor işlevlerinin gelişmesi için çok miktarda fiziksel egzersiz yapmak gerekebilir. Çocuğunuz fiziksel egzersizlerde çok zorlanmıyor ise bu çalışmalar sadece onun ve sizin olduğunuz ortamlarda yaparsanız çocuk kendini etraftakilere karşı mahçup hissetmeyecektir.

Aileler İçin Öneriler

• Çocuğunuzu ona uygun vurmalı bir müzik aleti çalmasına yönlendirmeniz kaba motor gelişimine katkı sağlayabilir.

• Çocuk topu yakalamada, koşmada ya da dengesini kurmada zorluk çekse de mutlaka nispeten daha iyi olduğu bedensel bir hareket alanı vardır. Böyle bir alan belirlenebilirse o alana yönlendirilmelidir. Başardıkça daha çok azim gösterecek ve fiziksel aktivitelerden zevk alınabileceğini görecektir.

Davranış Bilimleri Enstitüsü Çocuk ve Genç Bölümü uzmanları tarafından motor becerileri gelişimini desteklemek için kullanılan çalışma kağıdının bir örneğini PDF olarak görmek için tıklayınız.