Anne Baba ve Çocuğun Dünyası

Oyuncak mutlaka çocuğun yaşına, ilgisine, becerisine ve gelişim düzeyine uygun olmalıdır. Çocuğa yaş ve beceri düzeyinin altında alınmış bir oyuncak zevk vermeyecek ve ilgi alanında çok kısa bir süre kalacaktır. Yaş ve beceri düzeyinin üstünde alınmış bir oyuncak ise çocukta başarısızlık duygusu yaratacaktır ki asıl tehlikeli olan da budur. Her iki durumda da oyuncak kısa bir süre sonra köşeye terk edilecektir.

Bir oyuncağı almadan önce tespit etmeniz gereken noktalardan biri de oyuncağın kaç saat, kaç gün, kaç ay, kaç yıl, çocuğun ilgi alanında kalabileceğidir. Bir oyuncak uzun süre çocuğun ilgi alanında kalabiliyorsa bu başarılı ve iyi seçilmiş bir oyuncaktır.

Çocuklar oyuncaklarına yumuşak ve itinalı davranamazlar. Bu nedenle oyuncak seçiminde oyuncağın sağlamlığı önemlidir. Çabuk kırılan, bozulan oyuncaklar başarısız üretilmiş oyuncaklardır.

Oyuncak fonksiyonel olmalı, fazla yapılanmış olmamalı, yaratıcılığı sınırlamamalıdır. Örneğin bir süt kamyonu yerine boş kasalı bir kamyon çok daha fonksiyoneldir çünkü çocuk kamyonun boş kasasına dilediğini yerleştirebilir, dilediğini taşıyabilir.

Çocuklar kendilerine hazır sunulmayan, inşa edecekleri, yapıştıracakları, şekillendirecekleri, kesecekleri oyuncaklarla daha uzun süre oynarlar çünkü bu tür oyunlarda deneme-yanılma metodunu kullanırlar. Önlerine konulan malzemenin yöneticisidir ve çabalarının sonucunda ortaya çıkan ürün onlara zafer duygusu verir.

Çocuğa tek başına oynayacağı oyuncakların yanı sıra grup olarak oynayacak oyuncaklar da sağlanmalıdır.

Oyuncak çocuğu ürkütmemeli, ona sevimli gelmeli, sade, ayrıntısız ve köşeleri yuvarlak olmalıdır.

Oyuncak çocuğun kas kuvvetiyle orantılı olmalı ve ona zarar vermeyecek nitelikte, kullanabileceği büyüklükte olmalıdır.

Oyuncak satın alırken cinsiyet ayrımı yapmamalısınız. Bir erkek çocuk kız oyuncağı, bir kız çocuk erkek oyuncağı ile oynamak isterse buna izin vermelisiniz. Becerilerini geliştirecek ise bir erkek çocuğun bebekle, bir kız çocuğun kamyonla oynamasında hiçbir sakınca yoktur.

Oyuncak konusunda bilgili, deneyimli ve uzman satıcılardan alışveriş yapmalısınız çünkü oyuncağı size doğru tanıtacaklar ve sizi bilgilendirerek doğru seçim yapmanızı sağlayacaklardır.

Unutmayın ki oyun çocuğun yaşamındaki baş uğraşı ve en önemli işidir.  Dikkatli seçilmiş bir oyuncak, çocuğunuzun oyuncaktan ve oyundan en iyi şekilde yararlanmasını sağlar ancak hiç bir oyuncak anne-baba ilgisinin yerini tutamaz!

Oyuncak seçerken dikkat edilmesi gereken noktaları özetlemek gerekirse:

• Oyuncak çocuğun yaşına, ilgisine, becerisine uygun olmalıdır.
• Çocuk oyuncak karşısında başarısızlığa düşmemelidir.
• Oyuncak çocuğun ilgi alanı dahilinde uzun süre kalmalıdır.
• Sağlam ve dayanıklı olmalıdır. 
• Çok yönlü olmalı, çocuğun yaratıcılık ve hayal gücünü engellememelidir.
• Oyuncak çocuğu ürkütmeyen, sevimli bir dizaynda olmalıdır.
• Sade, ayrıntısız, köşeleri yuvarlak ve küt olmalıdır.
• Çocuğun kas kuvveti ile orantılı olmalıdır.
• Cinsiyet ayrımı yapılmamalıdır.
• Alışveriş bu konuda uzmanlaşmış, bilgili bir oyuncakçıdan yapılmalıdır.

Okul Öncesi Dönemde Bebekler ve Çocuklar İçin Yaş Gruplarına Uygun Oyuncak Önerileri 

1-4 Ay:

• Çeşitli renk ve dizaynlardaki diş kaşıma halkaları
• Beşik veya karyolaya asılan çeşitli renk, boyut ve şekillerdeki oyuncaklar
• Basit melodili şarkı kasetleri
• Müzik kutuları
• Akvaryum
• Çıngırak
• Renkli resim ve posterler
• Rüzgar çanları

4-8 Ay:

• Çocuğun görüş alanı içine koyabileceğiniz değişik renkli, şekilli, ses çıkaran, değişik dokulara sahip bol sayıda ufak tefek oyuncaklar
• Emip çiğneyebileceği oyuncaklar
• Basit bir dokunma, basma, sıkma hareketleri ile ses çıkaran hareket eden oyuncaklar

8-12 Ay:

• İpinden çekince hareket eden tekerlekli oyuncaklar
• Birbiri içine geçen kaplar
• Banyo için yüzen oyuncaklar
• Toplar
• Basit bebekler
• Saklambaç evleri, içine girebilecek büyük kutular

12-18 Ay:

• Atıp fırlatmaya uygun olan tahta, lastik, metal, kumaş vb. malzemelerden yapılmış dayanıklı oyuncaklar
• İtmeli, çakmalı, ses çıkaran küçük oyuncaklar
• Basit öykü kasetleri, plakları
• Yırtılmaz resimli basit kitaplar

18-24 Ay:

• Parmak kuklaları
• Küçük oyuncak hayvan figürleri
• Tekrar eden sözlerden oluşmuş ritmik müzük kasetleri ve plakları
• Su havuzu ve oyuncakları
• Bebekler
• Basit bol resimli hikaye kitapları

2 Yaş:

• Bisiklet, pedallı araba
• Büyük tekerlekli kamyonlar, arabalar, trenler
• Çekiçle çakılan tahta çiviler
• Büyük tüylü oyuncaklar
• Kuvvetli ses çıkaran oyuncaklar
• Büyük tahta inşa blokları
• 4-6 parçalı puzzle
• Oyuncak mutfak donanımı
• Yıkama ve ütülemeyi taklit eden oyuncaklar
• Oyuncak telefon
• Büyük oyuncak ev
• Kazıcı, taşıyıcı oyuncaklar
• İçinden geçilen tünel
• Basit zeka küpü oyunu

3 Yaş:

• Günlük yaşantıda yetişkinlerin kullandığı her türlü ev malzemelerinin taklidi
• Yetişkin giysileri
• Balık – olta oyunları
• Basit eşleştirme oyunları
• 4-6 parçalı yapboz
• Büyük çivi oyunu
• Resim kağıdı ve boya kalemleri
• Oyun hamurları
• Basit domino oyunu
• Parmak boyası
• Büyük boy lego
• Okunabilecek ayrıntısız, bol resimli hikaye kitapları

4 Yaş:

• Ayrıntılı eşleştirme oyunları
• 6-8 parçalı yapboz
• Orta boy lego
• Kuklalar ve sahne
• Resim kağıdı ve her türlü resim malzemeleri
• Ayrıntılı resim ve öykü kitapları
• Hafıza oyunları
• Küçük çivi oyunu
• Basit trafik halıları
• Basit sayı kavramını içeren oyunlar
• Tahta ve tebeşir
• Küçük bahçe gereçleri

5 Yaş:

• Çeşitli meslek gruplarının kullandığı her türlü malzemenin taklidi olan oyuncaklar
• Çeşitli meslek gruplarına özgü giysiler
• 8-12 parçalı yapboz
• Uzun, ayrıntılı, resimli öykü kitapları
• Toz bezi, küçük süpürge
• Trafik halıları ve setleri
• Sayı kavramı içeren oyunlar
• Fazla bakım istemeyen ev bitkileri
• Mıknatıslar
• Büyüteç
• Ailece oynanabilecek oyunlar