Psikoloji Konuları

Bugün ergenlik çağındaki birçok gencin sorunları oluyor ve başları derde giriyor. Bununla birlikte çocukların arkadaşları ve ailesi arasında uğraşacağı birçok baskı var. Bazı gençler için bu baskılar yoksulluk, şiddet, ebeveyn problemleri ve çeteleri içeriyor. Çocuklar ayrıca din, cinsel roller, değerler ve etnik durum gibi belirli konularla da uğraşabiliyor. Bazı çocukların kötü muamele gibi geçmiş hayatlarında yaşadıkları travmalarla ilgili zorlukları olabiliyor. Ebeveynler ve onların gençliğe adım atan çocukları, bir yandan halen ebeveyn rehberliğine ihtiyaç duyması ve diğer yandan da bağımsızlık isteği arasında mücadele veriyorlar. Bazen tüm bu çekişmelerin nihayetinde davranış sorunları oluşabiliyor.

Bu davranış sorunları, genç davranış bozukluklarını ve suçlarını temsil edebilir (hırsızlık, okul kırma, okulda kavga, uyuşturucu veya alkol kullanımı). Bazen çocuklar neden öyle davrandıklarını kolayca açıklayamazlar. Kendi kafaları da bu konuda en az yetişkinler kadar karışık olabiliyor veya basitçe yaşadıkları şeyle başa çıkmak için hatalı davranışları uygun yollar olarak görüyorlar. Ebeveynler ve sevilen kişiler korkmuş, kızgın, hayal kırıklığına uğramış veya umutsuz hissedebilirler. Suçluluk hissine kapılıp nerede yanlış yapmış olduklarını düşünürler. Bütün bu duygular normaldir ama daha önemlisi sorunlu çocuklara ve ailelerine yardım imkanı olduğunu anlamaktır.

Yardım arayışında olduklarını nasıl anlarsınız?

Zaman zaman her gencin başı derde girer. Geleneksel aile olsun, bekar ebeveyn, üvey ebeveyn veya büyükanne-büyükbaba olsun ebeveynler için büyük soru gencin daha büyük sorunlara mı yelken açıyor olduğu yoksa kötü davranışının sadece "çocuğun çocuk olmasından mı" kaynaklandığını nasıl bilecekleridir. Tek bir olay üstünde durmaktansa alışkanlık haline gelenlere odaklanın. Diğer bir deyişle, değiştirmek için çaba sarf edilmesine rağmen davranış tekrarlanıyor mu?

Yardım gerektiği alarmını veren alışkanlıklar gencin sadece hatalı davranışlarını içermez, ayrıca ailedeki diğer problemleri ve evdeki gerilimin varlığını da içerir. Örneğin, ebeveynlerin evliliğindeki problemler veya süregelen kavgalar veya aile üyeleri arasındaki düşmanlık da gencin davranış problemlerinin içinde yer alabilir. Sorunlu davranışlar ve diğer aile meseleleri birbirlerini etkileyebilir ve birbirlerinden beslenebilirler. Yani bunun ne zaman başladığını kestirebilmek zordur.

Diğer kişilere ve hayvanlara şiddet uygulanması veya tarafların suç, okul kırma, uyuşturucu gibi zarar verici süreçlere girmesi halinde olduğu gibi derhal ve etkili bir müdahale gerekliliğine işaret eden bariz işaretler de vardır. Veya ebeveynlerden birinin ciddi bir şeyler olduğuna dair içgüdüsel bir hissi olabilir. Ne olup bittiğini bulmak için önemli bir adım gençle ve diğer aile üyeleriyle neler olduğuyla ilgili, muhtemel nedenler ve potansiyel çözümler hakkında konuşmaya çalışmaktır. Öğretmenler ve bakıcılar gibi genci ve ailesini tanıyan diğerleri de gencin evin dışındaki ruh hali veya davranışları hakkında sorunun ciddiyetini değerlendirmemize yardımcı olacak bilgiyi ayrıca sağlayabilir.

Gençler ve aileleri için birçok faktör çocuk suçları riski taşımasına rağmen bunlar illaki suça sebebiyet vermezler. Söz konusu faktörler, gençlerde dikkat ve hiperaktivite problemleri ve öğrenme bozuklukları, havai mizaç, ve hatta erken başlayan ergenlik çağı ve cinsel gelişimi içerir. Bütün bu etkenler gencin hislerini ve hareketlerini ve ayrıca yaşıtlarının, ailesinin, ve cemiyetin gence bakışına etki eder. Benzer şekilde ebeveyn problemleri, mesela depresyon, madde bağımlılığı, ve ev içi şiddet gencin suç geliştirme yolları üzerinde olumsuz etkilere yol açar. Suça neden olmaktan ziyade bu gibi etkenler genci artan bir risk ortamına yönlendirir, girdabın dibine çeker ve sonuçta bu süreçleri daha iyiye dönüştürmeyi zorlaştırır.

Ne tür tedaviler işe yarar?

Sizin veya sevdiklerinizin yardıma ihtiyacı olduğunu anladığınız andan itibaren keşfedeceğiniz pek çok tedavi şekli vardır. İlk olarak sınırlı başarı düzeyinde, popüler grup bazlı, yatılı ve yaşamsal deneyim seçenekleri, mesela hayatta kalma kampları ve doğrudan panik programları vardır. Araştırmalar en etkili tedavi türlerinin çok zor gençlerde bile aile bazlı ve çoklu sistemli program ve tedaviler olduğunu göstermektedir. Bu, genci ve ailesini içeren ve ayrıca okul sistemi, komşuluk, akranlar, çocuk adalet sistemi ve hatta işverenler gibi hayatlarının diğer safhalarına da göndermeler yapan tedavi demektir. Diğer bir deyişle bu, gencin hayatının tüm bölümlerine odaklanarak dünyaya bakışını şekillendiren, aileyi ve ebeveyn desteğini vurgulayan bir tedavi şeklidir.

Aile üzerinde odaklanan tedaviler ayrıca yetişkinlerin kendi ebeveyn vasıflarını geliştirmelerine, stresle başa çıkma ve evlilik ilişkileri üzerinde çalışmalarına yardımcı olmak için de faydalıdır. Birçok ebeveyn yardımı, vaad içeren olumlu sonuçlar göstermiştir. Aile terapisti gibi uzmanlar, gence ve aileye sorunu etkileyebilmekte olan ilişki dinamiklerini ve arka plan meselelerini kavrama yetisini kazandırır ve çözümlere ulaştırır.